Từ Lý Thuyết Đến Thực Chiến: 2 Chiến Lược Trading Cốt Lõi

Để có thể có lợi nhuận và tăng trưởng vốn lâu dài tốt thì cần phải xác định 1 chiến lược đầu tư mà đảm bảo công thức :

Profit = Winrate * (R:R) * Freq rate

Ở bài viết này mình sẽ đưa ra các chiến lược chủ yếu trên thị trường và cách xây dựng 1 chiến lược cho bản thân mỗi người dựa trên các yếu tố của công thức này.

Đầu tiên là làm thế nào để biết là chiến lược của mình sẽ đem lại lợi nhuận lâu dài ?

Chỉ cần đảm bảo %win * tp + %loss*sl > 0 là được. Hay nói cách khác là expected return của bạn dương. Nghe thì dễ nhưng thực tế lại khác xa.

Ví dụ bạn là 1 người không biết gì về trading, tại 1 thời điểm bất kỳ bạn long hoặc short tùy hứng không cần nhìn chart, rồi đặt khoảng TP = khoảng SL (tức là R:R = 1). Do bạn long short tùy hứng nên có thể coi là winrate của bạn sẽ là 50%, do TP:SL = 1 nên giống như kiểu là bạn tung đồng xu và 1 ăn 1 tịt vậy. Áp dụng công thức thì ta sẽ có expected return là 0.5 * 1 + 0.5 * (-1) = 0. Tức là đánh lâu dài thì bạn sẽ hòa vốn, không có lợi nhuận. Có thật vậy không? Không nhé, vì bạn sẽ lỗ phí giao dịch. Sàn sẽ thu của bạn phí giao dịch khoảng 0.xx% tùy sàn. Như vậy thực tế chiến lược của bạn phải thắng được phí giao dịch thì mới bắt đầu sinh lời được chứ không phải chỉ đơn thuần > 0.

Trên thực tế thì chiến lược của bạn sẽ ít khi đạt được winrate và R:R chẵn và dễ tính như vậy, xong rồi lại còn phải tính phí giao dịch nữa thành ra sẽ khó mà biết chiếc lược có thực sự đem lại lợi nhuận không và tăng trưởng vốn thực tế sẽ thế nào. Mình sẽ gợi ý cho bạn 1 trang web để check chiến lược.

[https://www.winrate.io/]

Ở đây bạn chỉ cần nhập số vốn ban đầu, win rate chiến lược, % tp và %sl mỗi lệnh và số lệnh của chiến lược để biết có thực sự sinh lời không nhé.

Okay quay lại vấn đề chính. Vậy nên xây dựng chiến lược như thế nào. Cái này thì tùy sở thích mỗi người nhưng mình sẽ nêu ra 2 cách chủ yếu kèm các chiến lược thực tế trong lịch sử đã thực sự có hiệu quả.

Chiến lược số 1: Trend following

Như cái tên của mình, chiến lược tập trung vào việc vào lệnh khi thị trường có trend và nằm im khi thị trường sideway. Chiến lược này tập trung vào việc gia tăng tỷ lệ R:R của mỗi lệnh và giữ win rate ở mức trung bình.

Cụ thể thì một chiến lược trendfollowing tốt là 1 chiến lược có R:R thường sẽ > 2, rơi trung bình vào khoảng 2.5. Dĩ nhiên là trung bình thôi chứ không phải là fix = 2.5.

Trên thực tế sẽ có những lệnh ăn được tận 10R thậm chí 20R, nhưng dĩ nhiên cái gì cũng có cái giá của nó. Chiến lược này sẽ có winrate không được cao cho lắm, cụ thể là rơi vào khoảng 35 – 40%. Tức là đánh thông thường, bạn sẽ stop loss nhiều hơn take profit nhiều. Đánh 10 lệnh thì có khoảng 3 lệnh ăn, còn 7 lệnh còn lại thua. Mà đã thua ấy, thì thường sẽ ảnh hưởng tâm lý, thế nên phương pháp này thường dành cho những nhà đầu tư nằm gai nếm mật, tâm lý ổn định và tin tưởng vào chiến lược của mình.

Ngoài ra vì chiến lược là đi theo trend nên phải có trend thì mới vào lệnh, mà theo thống kê thì thị trường chỉ có khoảng 30% thời gian là trend còn lại đến 70% là sideway và không xác định rõ trend. Chính vì vậy yếu tố Freq rate cũng sẽ bị ảnh hưởng. Bạn phải kiên nhẫn chờ để giá break out đi vào trend hoặc phá vỡ trendline … thì mới có lệnh, việc này có thể kéo dài đến vài ngày, tuần hoặc cả tháng thì mới có điểm vào. Tuy nhiên thì chúng ta có thể cải thiện Freq rate bằng việc áo dụng chiến lược trên nhiều thị trường và sản phẩm giao dịch khác nhau. Việc quan sát nhiều thị trường và sản phẩm khác nhau sẽ tăng khả năng xuất hiện trend lên và vì vậy thứ ta cần tập trung lại quay lại là win rate và R:R.

Có rất nhiều chiến lược Trend following ở ngoài kia mà chắc chắn các bạn đã nghe không dưới chục lần. Ví dụ như đường EMA ngắn cắt lên đường EMA dài và giá đóng trên EMA thì long và thoát khi giá đóng dưới EMA ngắn và EMA ngắn cắt xuống EMA dài. Thông số ngắn với dài thì thường là 20 và 200. Hoặc là Super trend xanh thì long, đỏ thì short hay MACD hội tụ, phân kỳ, Ichimoku cloud… Quá nhiều ngoài kia, google 1 cái là ra cả tỷ chiến lược. Tuy nhiên khi bạn áp dụng thực tế thì bạn sẽ thấy, khi thị trường sideway, bạn stoploss nhiều vãi chưởng luôn, 2 đường EMA cứ cuốn vào nhau và làm bạn loss rất nhiều. Bạn có thể nghĩ là lúc thị trường side way thì mình không vào lệnh nữa mà chờ lúc có trend, ôi nhưng bạn ơi, bạn đâu có biết lúc nào giá nó break lên giữa hàng chục lần nó false breakout. Bạn mà biết thì bạn đã giàu vô địch thiên hạ rồi.

Tuy nhiên vẫn có những chiến lược trend following thực sự hiệu quả trong lịch sử. Ở phạm vi bài viết này mình sẽ ví dụ về chiến lược của Richard Dennis rất nổi tiếng: The Turtle Trading.

Bạn có thể đọc về chiến lược Turtle ở đây:

[https://oxfordstrat.com/…/uploads/2016/01/turtle-rules.pdf]

Tản mạn 1 chút về Richard Dennis thì ông là 1 trader cực kỳ huyền thoại khi biến 400$ thành 200 triệu $ trong 10 năm và thậm chí còn chứng mình được trader là do đào tạo mà ra chứ không phải bẩm sinh bằng thí nghiệm Turtle investor.

Chiến lược Turtle sẽ vào lệnh long khi giá phá qua đường Donchian Channel 20 hoặc 50 theo chiều lên và lệnh short thì ngược lại. Đơn giản thì nó là Breakout khỏi một ngưỡng kháng cự gần đó thì vào long và ngược lại với short. Chiến lược này có winrate tầm 40% và R:R là khoảng 2 – 3 lần.

Bạn có thể thử vào [winrate.io] để check thì có thể thấy sau 100 lệnh, chiến lược sẽ đem lại lợi nhuận tầm hơn 70%. Quá tuyệt vời.

Chiến lược Trendfollowing sẽ phù hợp với những nhà đầu tư kỷ luật và tâm lý vững, có thể nằm gai nếm mật, chịu 7 cú đấm để được đá lại 3 cú. Nếu bạn có tính cách này thì nên đi tìm 1 chiến lược trendfollowing mà bạn thấy hiệu quả và bắt đầu backtest thôi.

Chiến lược số 2: Mean Reversion

Chiến lược này dựa trên một giả thiết trong tài chính là sau những cú biến động giá nhảy vọt thì giá sẽ có xu hướng quay lại mức trung bình. Chúng ta cần tìm thời điểm giá đi xa đường trung bình để vào lệnh đảo chiều về mức trung bình.

Mean Reversion sẽ tập trung vào winrate và đánh đổi bằng tỷ lệ R:R. Thông thường 1 chiến lược side way sẽ có win rate tầm 60 – 70% và R:R chỉ đạt dưới 1 và trung bình đạt khoảng 0.75. Tức là bạn sẽ thắng nhiều hơn thua, nhưng 1 lệnh thua của bạn sẽ mất tiền nhiều hơn 1 lệnh thắng. Nó sẽ ngược ngược so với Trend Following, tuy nhiên vẫn đem lại lợi nhuận hiệu quả, bạn có thấy kỳ lạ không. Đánh 2 kiểu ngược nhau mà cả 2 đều đem lại lợi nhuận :v

Chiến lược này sẽ rất hiệu quả với thị trường sideway trong 1 khung kháng cự và hỗ trợ, khi giá chạm kháng cự thì short và chạm hỗ trợ thì long ngược lại. Do thị trường ở trong trạng thái sideway phần lớn thời gian (khoảng 70%) nên nếu đánh theo side way thì sẽ thường có nhiều lệnh và các lệnh đó lại hầu hết là thắng. Tuy nhiên, một khi đã stoploss thì khoản lỗ đó sẽ khá đau đấy. Do có nhiều lệnh nên bạn hoàn toàn có thể tập trung vào 1 sản phẩm tài chính nào đó để giao dịch thay vì phải quan sát nhiều thị trường. Hệ số Freq rate cũng không cần bận tâm nữa rồi.

Nghe đến đây bạn có thể thấy là wow, chiến lược này perfect luôn, thắng nhiều lại còn nhiều lệnh, hehe boys. Ờ thì cũng đúng nhưng cái giá của nó là gì. Ngoài việc khi stoploss thì mất nhiều tiền hơn khi takeprofit thì chiến lược này sẽ không cho điểm vào khi thị trường vào trend. Bạn thấy vấn đề chưa. Khi 1 con coin nào đó tăng như vũ bão, người người nhà nhà khoe x2 x3 thậm chí x10 chỉ trong 1 2 ngày thì chiến lược của bạn lại cosplay Beethoven (deaf and mute) . Bạn có chịu được không ?

Nếu trong Trend Following, bạn phải nằm gai nếm mật, chiến đấu với những khoản thua lỗ để chờ đến lúc phản công lại bằng 1 lệnh lãi to thì ở Mean Reversion, bạn phải chiến đấu với tâm lý Fomo và tĩnh tâm giữa đám đông đang thi nhau khoe lãi. Đó, cái gì cũng có cái giá của nó, quan trọng là bạn có sẵn sàng trả giá hay không thôi.

Cũng tương tự như Trend Following, có rất nhiều chiến lược Mean Reversion ngoài thị trường như giá chạm Donchian Channel (xx) thì vào lệnh ngược chiều hoặc Giá chạm Bollinger Band hay RSI > 90 thì short, rất rất nhiều… Bạn lại chỉ cần google là ra cả tá.

Các trader nổi tiếng trong lịch sử sử dụng chiến lược sideway và thành công cũng có rất nhiều như: Jim Simons, George Soros, Larry Connors … và để chọn một chiến lược side way thành công nhất trong lịch sử thì chắc chắn là của Jim Simon.

Tản mạn 1 chút về Jim Simons thì ông được coi là nhà đầu tư thành công nhất trong lịch sử nếu xét trên performance. Quỹ hedge funds Renaissance Technologies của ông đạt lợi nhuận trung bình 66% trong suốt 31 năm. Bạn có thể nghĩ con số 66% này có thể ít nếu so với mấy con coin meme x cả trăm lần vài ngày nhưng bạn ơi mình đã nói gì nhỉ. Trading không phải là câu chuyện của 1 ngày, nó là câu chuyện của dài hạn. Con số 66% trong suốt 31 năm này có thể nhỏ với bạn nhưng trong lịch sử trading, không một ai ngoài Simons có thể đạt được hiệu suất như vậy. Dưới đây là hiệu suất trong cùng thời gian của một số nhà đầu tư huyền thoại mà chắc chắn bạn đã từng nghe tên:

Warren Buffet: 20%

George Soros: 20%

Peter Lynch: 29.2%

Ray Dalio: 13%

Đó, bây h thì bạn thấy 66% nó vãi chưởng như thế nào chưa =)).
Jim Simons là một nhà toán học và là một nhà đầu tư định lượng, tức là tập trung vào các công thức toán học và quy luật vận động của giá thay vì các chỉ báo kỹ thuật và cung cầu thị trường. Chiến lược của Jim Simons tập trung vào 2 hệ thống chính là Trend Following và Mean Reversion. Hầu hết các nhà đầu tư vĩ đại trong lịch sử đều có cả 2 chiến lược trong hệ thống của họ chỉ là họ tập trung vào mảng nào hơn thôi.

Chiến lược sideway của Jim Simons tập trung vào việc xây dựng một phương trình tuyến tính của giá theo thời gian tại mỗi thời điểm và sử dụng phương pháp Kernel (một thuật toán phân loại trong Machine Learning) để dự báo tương lai giá. Một khi giá đi lệch khỏi phương trình tuyến tính tại thời điểm đó thì sẽ là điểm vào lệnh. Các hệ số của phương trình và điều kiện của nó thì chịu, vẫn là 1 blackbox, không ai biết ngoài ổng. Trên đây chỉ là những chia sẻ chung nhất của Jim Simons về phương pháp giao dịch vì thực tế thì cho đến nay, phương pháp của ông vẫn chưa được tiết lộ, nó vẫn là cỗ máy in tiền của quỹ Renaissance Technologies. Nhưng mình nghĩ bạn cũng hình dung ra được vấn đề là trong lịch sử đã có chiến lược sideway thành công và đem lại lợi nhuận cực kỳ hiệu quả.

Vậy chiến lược Sideway sẽ phù hợp với ai? Những người có khả năng chịu đòn thấp nhưng có thể làm lơ với đám đông, thích những chiến thắng nhỏ thì có thể tập trung vào chiến lược này. Việc cần làm bây h là tìm 1 phương pháp và lại backtest tiếp thôi.

Trên đây là 2 chiến lược cốt lõi nhất trong đầu tư và trading. Bạn hãy xác định mình phù hợp với phương pháp nào và tập trung backtest thật kỹ chiến lược của mình trước khi đem nó vào thực chiến nhé. Chỉ cần chiến lược của bạn đem lại lợi nhuận, kể cả có nhỏ thế nào, thì bạn cũng đã giỏi hơn đến 90% những người tham gia thị trường rồi. Thế nên là hãy kiên nhẫn, đi chậm 1 chút nhưng bền sức thì sẽ đi xa hơn được rất nhiều.

#TrieuTrading