Bạn nghĩ vàng chỉ có tăng chứ không bao giờ giảm? Hãy nhìn lại cú rơi đau điếng năm 2011

Tính đến ngày 29/03/2025, giá vàng trong nước đã chính thức vượt ngưỡng 100 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra, một cột mốc chưa từng có trong lịch sử. Theo ghi nhận, vàng nhẫn 9999 giao dịch ở mức 99,5 triệu đồng/lượng (mua vào) và 100,7 triệu đồng/lượng (bán ra) tại các thương hiệu lớn như SJC và Doji. Trong khi đó, vàng miếng SJC cũng không kém cạnh, đạt 98,5 triệu đồng/lượng (mua vào) và 100,4 triệu đồng/lượng (bán ra) vào cuối ngày.

Thị trường vàng trở thành tâm điểm chú ý khi vàng nhẫn tiếp tục dẫn đầu xu hướng, với lượng giao dịch tăng đột biến. Từ đầu năm 2025, vàng nhẫn đã tăng hơn 18 triệu đồng/lượng (khoảng 22%), trong khi tổng mức tăng từ đầu năm 2023 đến nay lên tới 48 triệu đồng/lượng, tương đương 88%. Với tốc độ này, vàng không chỉ là “nơi trú ẩn an toàn” mà còn trở thành một cuộc đua tài sản đầy kịch tính.

Cơn sốt vàng 2009-2011: Lịch sử lặp lại?

Đây không phải lần đầu tiên thị trường vàng chứng kiến một làn sóng tăng giá “điên cuồng”. Nhìn lại giai đoạn 2009-2011, giá vàng trong nước đã tăng từ 19 triệu đồng/lượng lên 49 triệu đồng/lượng, tương đương hơn 150% chỉ trong vòng 3 năm.

Thời điểm đó, mua vàng trở thành một “cơn sốt” đúng nghĩa. Những hàng dài người đứng xếp hàng tại các tiệm vàng, những câu chuyện về lợi nhuận khổng lồ chỉ sau một đêm khiến tâm lý FOMO (Fear of Missing Out — sợ bỏ lỡ cơ hội) lan rộng trong xã hội. Ai cũng tin rằng giá vàng chỉ có thể tăng mà không thể giảm.

Thế nhưng, thị trường đã dạy cho nhà đầu tư một bài học khắc nghiệt.

• Cuối năm 2011, giá vàng bắt đầu chững lại ở mức 50 triệu đồng/lượng.
• 2012-2013, những đợt điều chỉnh liên tiếp khiến giá vàng giảm sâu.
• Đến 2014, giá vàng chỉ còn 35 triệu đồng/lượng, giảm 15 triệu đồng/lượng, tương đương 30% so với đỉnh.
• Trong 5 năm tiếp theo, giá vàng chỉ loanh quanh ở mức 34-36 triệu đồng/lượng.

Sự sụt giảm này không chỉ đến từ yếu tố quốc tế mà còn từ chính sách trong nước.

• Giá vàng thế giới giảm từ 1.900 USD/ounce xuống 1.000 USD/ounce (2015).
• Nghị định 24 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam kiểm soát chặt chẽ hoạt động kinh doanh vàng miếng.
• Chấm dứt huy động và cho vay bằng vàng tại các ngân hàng thương mại khiến dòng tiền đầu cơ giảm mạnh.

Cú sập này đã khiến không ít nhà đầu tư “ôm vàng” phải trả giá đắt.

Lần này, câu chuyện có vẻ tương tự nhưng bối cảnh đã đổi khác. Giá vàng thế giới ngày 29/03/2025 đạt mức kỷ lục 3.083 USD/ounce (tương đương khoảng 97,5 triệu đồng/lượng khi quy đổi), nhưng vàng trong nước vẫn cao hơn tới 4-5 triệu đồng/lượng. Chính sách “chống vàng hóa” từ Nghị định 24/2012 giờ đây không còn đủ sức kìm hãm tâm lý tích trữ, khi người dân và nhà đầu tư nhỏ lẻ liên tục đổ tiền vào vàng như một lá chắn trước lạm phát và bất ổn.

Vàng hôm nay: Động lực mới, rủi ro mới

Ngày 29/03/2025, giá vàng tiếp tục duy trì đà tăng. Vàng nhẫn tại một số doanh nghiệp tư nhân thậm chí chạm 101 triệu đồng/lượng (bán ra), trong khi vàng miếng SJC dao động quanh 100,5-100,7 triệu đồng/lượng. Trên thế giới, vàng đạt 3.126 USD/ounce vào sáng 29/03, lập đỉnh mới nhờ nhu cầu trú ẩn gia tăng trước căng thẳng Trung Đông và chính sách thuế quan của Mỹ dưới thời Donald Trump.

Nhưng không phải ai cũng lạc quan. Một số chuyên gia cảnh báo rằng mức giá hiện tại có dấu hiệu “bong bóng”, tương tự năm 2011. Sự chênh lệch lớn giữa giá trong nước và thế giới, cùng tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội), có thể dẫn đến một đợt điều chỉnh mạnh nếu giá quốc tế đảo chiều. “Vàng đang bị thổi phồng bởi đám đông, nhưng không ai biết khi nào nó sẽ xì hơi,” một nhà phân tích nhận định.

2011 và 2025: Có gì giống và khác nhau ?

So với năm 2011, vàng hiện nay được hỗ trợ bởi những yếu tố nền tảng mạnh mẽ hơn: đồng USD yếu (USD Index giảm còn 103,03 điểm), lạm phát toàn cầu dai dẳng, và làn sóng tích trữ vàng từ các ngân hàng trung ương. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn là sự tham gia của các “tay chơi” mới – từ quỹ đầu tư lớn đến giới siêu giàu châu Á – khiến thị trường khó đoán hơn bao giờ hết.

Tại Việt Nam, nếu năm 2011 là giai đoạn chuyển giao chính sách hỗn loạn, thì năm 2025 lại là thời điểm thị trường vàng tự do hơn, nhưng cũng dễ tổn thương hơn trước các cú sốc bên ngoài. Một số nhà đầu tư kỳ cựu dự đoán giá có thể chạm 105 triệu đồng/lượng nếu xu hướng hiện tại tiếp diễn, nhưng cũng không loại trừ khả năng giảm sâu về 90 triệu nếu thế giới bất ngờ hạ nhiệt.

Kết luận: Vàng – Cuộc chơi không dành cho kẻ mơ mộng

Từ 49 triệu đồng/lượng năm 2011 đến hơn 100 triệu đồng/lượng năm 2025, vàng không chỉ là câu chuyện về giá trị mà còn là bài kiểm tra tâm lý và chiến lược. Với những ai từng “đu đỉnh” cách đây 14 năm, ký ức lao dốc vẫn còn ám ảnh. Lần này, vàng có thể bay cao hơn nữa, nhưng cũng có thể kéo theo những cú ngã đau hơn. Lịch sử cho chúng ta thấy một bài học quan trọng: “Thị trường tăng mạnh thường đi kèm với rủi ro giảm sâu.”
Dù vàng là một kênh trú ẩn an toàn, nhưng đầu tư không phải là cuộc đua theo đám đông. Hãy tỉnh táo, đừng để bài học năm 2011 lặp lại với chính mình!