VÌ SAO TRADER MẮC CÁC LỖI KHÓ SỬA?
Theo Tâm lý học hành vi thì một thói quen dù tốt hay xấu được hình thành do sự lặp đi lặp lại nhiều lần trong một thời gian dài. Thói quen tốt thì cần tối thiểu 20 ngày liên tục, còn thói quen xấu thì ngắn hơn nhiều, có thể chỉ cần vài lần.
Có nhiều lỗi ban đầu trader biết là không tốt, nhưng không đo lường được tác hại của nó gây ra sau này nên ý trí đã thỏa hiệp “bỏ qua lần này” hi vọng lần sau sẽ tránh được, không vấp phải nữa.
Nhiều trader mắc lỗi mà không biết đó là lỗi, nguyên nhân thì nhiều, do hiểu biết hạn chế, do không có học hành gì cả, hoặc do tiền bối đi trước súi dại, bảo “cái đó bình thường, ai chẳng mắc phải.
Nguyên nhân sâu xa và cốt lõi là do yếu tố bên trong của trader. Lối tư duy, tính cách, sự quyết tâm, bản lĩnh, sự kiên trì…
Đi học mắc lỗi thì còn có cô giáo nhắc, phạt. Đi làm thuê mắc lỗi thì bị phạt, kỷ luật thậm chí đuổi việc. Còn trader thì thực sự khó khi vừa là người làm thuê, vừa là người giám sát và vừa là ông chủ ra quyết định xử phạt. NÊN TRADING LÀ QUÁ TRÌNH TỰ THÂN CỰC KỲ THÁCH THỨC.
Tới đây chúng ta nhận ra thêm vấn đề ở chủ đề trước: Trading là con đường khó và gian nan:
- Không thể không mắc lỗi khi bước vào trading. Bởi bất kể công việc gì khi làm cũng sẽ có va vấp, sai hỏng. Chỉ có không làm gì mới không mắc lỗi.
- Nhưng có những lỗi không nên mắc, nếu tránh được thì nên tránh. Hoặc khi gặp nó cũng đừng để nó lún quá sâu, để rồi không thể sửa được, cứ loay hoay bế tắc.
Vậy làm sao để hạn chế mắc các lỗi này? Câu trả lời chỉ có 1 từ khóa duy nhất: ĐI CHẬM
Nhưng tiếc rằng 100% trader lao vào thị trường ban đầu không ai muốn ĐI CHẬM hết, không một ai muốn LÀM GIÀU CHẬM. Tất cả đều có chung một nỗi sợ: chậm là kẻ khác lấy hết tiền, kẻ khác nó giàu trước. Nhưng 100 năm qua thị trường vẫn ở đó, tiền ngày càng nhiều lên, chỉ có các thế hệ trader là rơi rụng, thua lỗ, thất bại…
Bài 1: LỖI KHÔNG CHẤP NHẬN THUA.
Sau một chuỗi thắng có trader dừng lại được để tránh trạng thái hưng phấn quá độ, còn thua thì gần 100% là phải gỡ. Dù trước đó thắng 5-7 lệnh, nhưng thua 1 lệnh cũng phải gỡ, thậm chí lệnh thua còn chưa cắt đã bồi thêm lệnh lớn hơn…
Lỗi này gần như 100% trader mới mắc phải, nhiều trader lâu năm vẫn không bỏ được. Nguyên nhân sâu xa do lòng tham và nỗi sợ không được khai thông ngay từ đầu, dần hình thành tâm lý cờ bạc trong trading.
- Những trader không học hành gì thì không nói, ngay cả những trader có học hẳn hoi, bài bản thì hầu hết không có ai được dạy là thua như thế nào cho đúng. Mà chỉ tập trung học làm sao để thắng, để ăn thật nhiều. Họ quá tập trung vào việc phải thắng.
Chưa kể tới, số đông trader ban đầu đều có cái tôi và sĩ diện rất cao. Thua thày bao nhiêu cũng được nhưng nhất định không chịu kém đồng môn, bạn bè. Nhiều người thậm chí còn không cả quan tâm tới hành trình mình có kiếm được tiền không nhưng phải cố gắng để làm cho cái history xanh lè, hoành tráng để đăng fb, gửi lên nhóm hù thiên hạ, cho chúng mày biết “bố cũng không phải dạng vừa”… còn ngày thua, ngày cháy thì ngậm đắng nuốt cay.
Theo nghiên cứu của Tâm lý học về trạng thái hưng phấn khi thắng và sự lo lắng tiếc nuối khi thua thì số tiền của 1 lệnh thắng phải >=1,2 lần số tiền của lệnh thua thì trạng thái cảm xúc mới được cân bằng. Và lúc đó trader mới tạm chấp nhận “bỏ qua” cho cái lệnh thua lúc trước. (Ko nhớ đọc ở đâu, để rảnh dò lại)
Đó là một cơ chế khó can thiệp của tâm lý người. Nó lý giải vì sao khi thua 1 đồng, trader có xu hướng tăng vốn ở lệnh tiếp theo. (Vấn đề này sẽ đc phân tích sâu hơn ở một bài riêng)
Chốt lại: KHÔNG CHẤP NHẬN THUA là một lỗi nặng trong trading. Nếu không sửa được thì việc cháy tk sẽ lặp lại nhiều dù có thể thắng cả tuần, xong vẫn chỉ là có nạp tiền mà hiếm khi thấy rút tiền.
CÁC TIPS NHỎ ĐỂ SỬA LỖI:
- Học lại tư duy cho đúng về trading.
- Trading bản chất là game XÁC SUẤT nên không ai, không có cách nào thắng 90% chứ đừng nói 100%.
Điều đó có nghĩa là trader ĐƯỢC PHÉP THUA, thậm chí được phép thua khá nhiều. - Trong quá trình tìm kiếm lợi nhuận từ con đường quỹ cấp vốn tôi từng chứng kiến nhiều trader có tỷ lệ thắng (winrate) rất thấp, chỉ 25% nhưng vẫn pass quỹ và kiếm được lợi nhuận. Nên nếu bạn win tới 70-80% mà vẫn thua lỗ thì là do bạn sai ở đâu đó rồi.
- Xem lại phương pháp giao dịch, chiến lược giao dịch.
- Hạn chế giao dịch scalp, đặc biệt là trader mới, vì việc giao dịch liên tục sẽ làm cho bạn bị cuốn vào thị trường, không còn minh mẫn và tỉnh táo. (Scalp là 1 chiến lược dao dịch không sai, nó chỉ không giành cho tay mơ, đặc biệt là người mới)
- Ngày tôi mới học trade quỹ, 1 ngày tôi chỉ được trade 3 lệnh, thắng thua cũng dừng, suốt gần 1 tháng. Thày nói tuần đầu tiên không quan trọng thắng thua, chỉ cần làm đúng, ai trade hết 3 lệnh thì hôm đó còn cơ hội cũng ko đc vào.
Nếu bạn không tự kỷ luật được, tính tự giác & kỷ luật của bạn quá kém thì hoặc bạn nên chọn việc khác, còn không hãy tìm đồng môn, tìm thày mà sửa. Có người đồng hành kèm cặp may ra bạn sửa được.
- Backtest là giai đoạn quan trọng.
- Hầu hết các trader bỏ qua giai đoạn backtest đều có xu hướng không chấp nhận thua do quá ảo tưởng vào bản thân. Khi backtest đủ nhiều bạn sẽ đo lường được tính hiệu quả của phương pháp, bạn cũng quen dần với việc có đúng có sai, sai cũng bình thường.
- Khi mắc lỗi, ngừng ngay việc thỏa hiệp với bản thân.
- Viết nhật ký giao dịch là cách nhìn lại lỗi, chấp nhận lỗi thì mới có cơ hội sửa lỗi. Nếu còn né tránh thì chia buồn là bạn sẽ không khá được.
- Và trên hết là đoạn đầu chưa có kiếm được tiền đâu, đừng có cố kiếm tiền, cố thắng.
Cre : 1 bài tâm sự của bạn Minh Nguyễn